Türkiye'de E-Ticarette Rekor Büyüme: %61’lik Artışın Ardındaki Nedenler

Türkiye, son yıllarda dijital dünyanın sunduğu fırsatları hızla benimseyerek ekonomik ve ticari alanda büyük bir dönüşüm yaşıyor. E-ticaret büyüme hızı, bu dönüşümün en çarpıcı örneklerinden biri olabilir. Çünkü 2024 yılında e-ticaret hacmi, %61,7’lik bir artışla 3,4 trilyon TL’ye ulaşarak rekor kırdı. Bu büyüme yalnızca ekonomik bir sıçrama değil aynı zamanda toplumsal alışkanlıkların, teknolojik altyapının ve küresel entegrasyonun bir yansıması.

Türkiye’de e-ticaretin şekillenmesinin ardında yatan en büyük etkenler ise genç nüfusun teknolojiye yatkınlığı, artan internet erişimi ve işletmelerin dijitalleşme çabalarıdır. Ancak tüketicilerin değişen davranışları, sektörel dinamikler, e-ihracat hedefleri ve dijital dönüşüm Türkiye vizyonu da bu yükselişin temel taşlarını oluşturuyor. Peki, e-ticaretin bu kadar büyümesini neler tetikliyor? Bu büyüme stabil mi yoksa durağanlaşması mümkün mü? Gelin, e-ticaret verileri ve e-ticaret istatistikleri ışığında, Türkiye’nin e-ticaret ekosistemindeki bu tarihi büyümeyi birlikte inceleyelim.

Dijital Ticaretin Yükselişi ve Türkiye’deki Dinamikler

Dijital ticaretin yükselişi, Türkiye’nin ekonomik manzarasını yeniden şekillendiren bir güç olarak karşımıza çıkıyor. Ticaret Bakanlığı’nın 2024 verilerine göre Türkiye’de e-ticaret sektörü, 3,4 trilyon TL’lik bir hacme ulaşarak bir önceki yıla göre %61,7’lik bir büyüme sergiledi. Bu artış yalnızca rakamsal bir başarı değil Türkiye’nin teknolojiye adaptasyon hızının bir göstergesi.

Genç ve dinamik nüfus, e-ticaret büyüme trendinin lokomotifi konumunda. 25-36 yaş aralığındaki tüketiciler, toplam e-ticaret hacminin %50’den fazlasını oluşturuyor. İnternet penetrasyonunun %80’i aşması ve akıllı telefon kullanımının yaygınlaşması nedeniyle online alışverişi günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline getirdi. Özellikle fiziksel mağazalara olan bağımlılığın azalması da işletmeleri dijital platformlara yöneltmiş durumda.

Büyümenin sürdürülebilirliğini sağlayan unsurlardan biri ise altyapı yatırımları olabilir. Çünkü lojistik ağların modernizasyonu, hızlı teslimat seçenekleri ve kapıda iade gibi hizmetler, tüketicilerin güvenini artırmayı başarıyor. Ancak e-ticaret istatistiklerinin gösterdiğine göre Efsane Cuma gibi kasım ayı kampanyalarının işlem hacmini %25 oranında artırdığı söylenebilir. Özellikle İstanbul, İzmir ve Kayseri gibi iller, e-ticaret uyum endeksinde öne çıkarken 559 bini aşan işletme sayısı sektörel yaygınlığın bir göstergesi.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) ise dijital platformlar aracılığıyla müşteri tabanlarını en çok genişleten grup. Örneğin; çok merkezi olmayan tekstil işletmesi, online satışlarla cirosunu %50 ya da daha fazla artırarak bölgesel sınırlamaları aşabilir.

Öne Çıkan Sektörler ve Tüketici Davranışlarındaki Değişim

E-ticaret verileri, 2024 yılında belirli sektörlerin diğerlerinden sıyrıldığını ortaya koyuyor. Ayakkabı, giyim ve aksesuar sektörü 301 milyar TL’lik hacimle lider konumda. Havayolları, seyahat, elektronik ve hızlı tüketim ürünleri ise diğer sektörlerin arkasından geliyor. E-ticaret büyüme hızında daha çok dikkat çeken ise hızlı ticaret (Q-Commerce) alanı. Bu alan %98,1’lik artışla 249,8 milyar TL’lik bir hacme ulaştı. Çünkü tüketiciler, özellikle market alışverişi, yemek siparişi ve kişisel bakım ürünleri gibi anlık ihtiyaçlarını karşılamak için hızlı teslimat hizmetlerine yöneliyor. E-ticaret istatistiklerini kategori bazında değerlendirmek gerekirse ayakkabı, tişört, cep telefonu ve kitap gibi ürünler lider konumda.

Tüketici davranışları da söz konusu büyümenin temel itici güçlerinden biri. Türkiye’de e-ticaret ekosisteminde, 25-36 yaş grubu tüketicilerin ağırlığı dikkat çekici. Bu yaş aralığındaki tüketiciler, toplam harcamaların %50’sinden fazlasını gerçekleştiriyor. Özellikle 29 yaş ortalamasına sahip tüketiciler online alışverişte en aktif kitle.

Alışveriş zamanlaması açısından ise cumartesi günleri 10:00-19:00 saatleri öne çıkıyor. Dolayısıyla bu saat aralığında işlem yoğunluğunun artması, tüketicilerin hafta sonu alışveriş alışkanlıklarını yansıtıyor. E-ticaret verileri sayesinde tüketicilerin artık yalnızca fiyat odaklı değil, deneyim odaklı alışveriş yaptığını görmek de mümkün. Çünkü en başta hızlı teslimat, kolay iade süreçleri ve kişiselleştirilmiş kampanyalar, satın alma kararlarını doğrudan etkiliyor. İşletme olarak siz de bu eğilimleri analiz ederek hitap etmek istediğiniz kitleye özgü satış planlamaları yapabilirsiniz. Örneğin, moda markasıysanız sosyal medya odaklı kampanyalarla satışları artırmanız artık çok kolay.

E-İhracat Hedefleri ve Küresel Pazarlardaki Rekabet

Türkiye’nin küresel ticaretteki konumunu güçlendirmek adına büyük rol oynayan etkenlerden biri de e-ihracat hedefleri. 2024’te e-ticaret hacmi içinde e-ihracatın payı gözle görülür artış yaşarken küresel e-ihracat pazarının 2030’a kadar 6 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye, coğrafi avantajı ve genç nüfusuyla bu pazardan daha büyük bir pay almayı hedefliyor. Örneğin; Ticaret Bakanlığı'nın özellikle komşu ülkelere yönelik 10 milyar dolarlık koyduğu ihracat hedefi. Ayrıca bu hedef Suriye gibi pazarlarla da destekleniyor. Öte yandan serbest ticaret anlaşmalarının yeniden aktif hale getirilmesi, Türk işletmelerinin küresel rekabet gücünü artıracak gibi görünüyor. Çünkü dijital ticaretin yükselişi, bu süreçte işletmelere yeni kapılar açabilir.

Dijital dönüşüm Türkiye bağlamında incelendiğinde yapay zeka destekli müşteri analitiği ve kişiselleştirilmiş pazarlama stratejileri, e-ihracatı güçlendiren etkenler arasında. Küresel pazarlarda başarılı olmak isteyen işletmeler de daha çok dijital platformlarda yenilikçi yaklaşımlar benimsiyor. Örneğin; kuyumculuk sektörü büyüme oranıyla niş pazarlarda dikkat çekerken oyun sektörü de benzer bir ivme yakaladı.

Bir yandan da bazı Türk işletmeleri, Amazon ve Etsy gibi uluslararası platformlarda varlık göstererek müşteri tabanlarını genişletmeye devam ediyor. Örneğin; İzmir merkezli bir el sanatları işletmesi, Etsy üzerinden Avrupa pazarına girerek cirosunu %50 artırabilir. Bu gibi başarı hikayeleri azımsanmayacak kadar fazla. Dolayısıyla her başarı hikayesinden e-ihracat hedeflerinin realize edilebilir olduğunu anlayabilirsiniz. Ayrıca lojistik çözümler ve ödeme sistemlerindeki yeniliklerle küresel müşterilere güven vererek daha iyi hizmet sunabilirsiniz.

E-Ticaretin Geleceği ve 2025 Projeksiyonları

Türkiye’nin dijital ticaretteki yükselişinin devam edeceğini e-ticaret hacmi 2025 projeksiyonları sayesinde görmek mümkün. Ticaret Bakanlığı, 2024’te 3,4 trilyon TL’ye ulaşan hacmin 2025’te artarak daha fazlasını aşabileceğini öngörüyor. Çünkü büyüme tesadüf değil, e-ticaretin sağladığı yenilikler ve işletmelere sağladığı kolaylıklar hemen her sektörde gelecek vadediyor.

Mobil ticaretin payı yükselerek tüketicilerin akıllı telefonlar üzerinden alışverişe yöneldiğini ortaya koyuyor. E-ticaret istatistiklerinin göstergelerinden biri de sosyal medya ticaretinin 2027’ye kadar çok daha fazla kullanıcıya ulaşması olabilir. Bu tahmin sosyal medyanın ticaret konusunda da gösterdiği gelişimi baz alınarak yapıldığından hayal gibi görünmüyor. Çünkü Instagram ve TikTok gibi platformlar, gün geçtikçe özellikle Z kuşağı tüketiciler için birincil alışveriş kanalları haline geliyor.

Gelecekte ise sürdürülebilirlik ve teknoloji odaklı çözümler sektörü daha çok şekillendirebilir. Bunun nedeni ise e-ticaret verilerinde aynı zamanda tüketiciden tüketiciye (C2C) satışların artması. 2024 yılı istatistiklerine göre 9.8 milyarlık bir işlem hacmi söz konusu. Yani ikinci el ürün pazarının yeniden popülerlik kazanıyor.

Yapay zeka ve makine öğrenimi ise işletmelerin müşteri davranışlarını analiz ederek daha etkili kampanyalar oluşturmasını sağlıyor. Örneğin; e-ticaret platformu, AI destekleyen yeni araçlar sayesinde ürün önerilerini kişiselleştirerek dönüşüm oranlarını artırabilir. E-ticaret hacmi 2025 tahminleri de tüm bu yenilikleri ışığında lojistikte drone teslimatları ve yeşil ambalaj gibi yeniliklerin yaygınlaşacağını öngörüyor. Kısaca dijital dönüşüm Türkiye vizyonu, işletmelerin veri odaklı stratejilerle rekabette öne çıkmasını sağlayacak gibi görünüyor. Türkiye bu dinamiklerle 2025’te küresel e-ticaret sahnesinde daha güçlü bir konuma ulaşabilecek.

Kaynaklar
https://ticaret.gov.tr/duyurular/turkiyede-e-ticaretin-gorunumu-raporu-yayinlandi-06-05-2025
https://ticaret.gov.tr/haberler/ticaret-bakani-bolat-e-ticaret-ve-perakende-zirvesinde-konustu

Eklenme Tarihi: 19.06.2025 - Güncellenme Tarihi: 19.06.2025